Informatyka

Informatyka

jest dziedziną wiedzy zajmującą się algorytmami oraz gromadzeniem, wyszukiwaniem i przetwarzaniem informacji za pomocą komputerów i odpowiedniego oprogramowania.

Informatyka = Informacja + automatyka

Informacja

(definicja ogólna) to taki czynnik, któremu człowiek może przypisać określony sens (znaczenie), aby móc ją wykorzystywać do różnych celów.

(definicja informatyczna) to zbiór danych zebranych w celu ich przetwarzania i otrzymania wyników (nowych danych)

Elektroniczna maszyna cyfrowa

to urządzenie elektryczne potrafiące wykonywać 4 podstawowe działania matematyczne na cyfrach.

Komputer

to elektroniczna maszyna cyfrowa stosowana do przetwarzania, gromadzenia i wyszukiwania informacji za pomocą odpowiedniego oprogramowania.

Oprogramowanie

to zbiór programów, które pozwalają na wykonanie przez komputer pewnych zadań (komputer bez oprogramowania jest niezdolny do pracy).

Algorytm

to przepis rozwiązania pewnego zadania w postaci skończonej liczby kroków.

Aplikacja, program

to inaczej program komputerowy przystosowany do wykonywania konkretnych zadań narzuconych przez człowieka. Aplikacja jako program komputerowy przeznaczony dla końcowego użytkownika bazuje na konkretnym systemie operacyjnym na którym może być uruchamiany, korzysta z jego zasobów i wykorzystuje jego architekturę. Umożliwia zatem wykonanie za pomocą komputera określonej czynności jak napisanie dokumentu lub wykonanie obliczeń. Przykładem aplikacji może być np. edytor tekstu MS Word, program graficzny CorelDraw, czy też arkusz kalkulacyjny MS Excel.

Proces

(ang. process, actor), program w trakcie wykonywania, jednostka pracy systemu operacyjnego. W skład procesu wchodzi chroniona przez system operacyjny przestrzeń adresowa mieszcząca m. in. instrukcje programu, dane programu i stos. Do procesu należą zawartości rejestrów maszynowych, tablica otwartych plików i inne struktury danych określające jego aktualne zasoby. Proces jest tworem aktywnym i dynamicznym, każdy proces zawiera co najmniej jeden sekwencyjny wątek sterowania, określany w każdej chwili przez stan licznika rozkazów. W niektórych systemach operacyjnych proces może zawierać wiele wątków. Podczas istnienia w systemie operacyjnym proces wielokrotnie zmienia swój stan, czasem jest wykonywany, czyli ma przydzielony procesor, kiedy indziej oczekuje w pamięci operacyjnej lub nawet na dysku.

Wątek

(ang. thread) – proces wagi lekkiej - jest on częścią większego procesu w systemie operacyjnym. Jeden proces może zawierać więcej wątków, każdy wątek dzieli zaalokowaną pamięć operacyjną. Wszystkie wątki są zarządzane przez program szeregujący, a ponadto współużytkują obszar adresów wirtualnych, zmienne globalne i zasoby systemu operacyjnego dla procesu.

Oprogramowanie

(ang. software) to ogólne określenie całości programów komputerowych, których instrukcje powodują wykonywanie przez komputer określonych działań. Oprogramowanie to można podzielić na dwie kategorie: programy systemowe - niezbędna do funkcjonowania każdego komputera czyli systemy operacyjne i programy użytkowe, oraz zwykłe aplikacje służące do wykonywania określonych zadań.

Hardware

zbiór wszystkich urządzeń komputerowych, czyli sprzęt komputerowy.

System operacyjny

Jest to zbiór programów (oprogramowanie) nadzorujących (zarządzających) pracę całego komputera oraz programów.

System operacyjny zarządza wszystkimi urządzeniami komputerowymi tj. sprzętem (hardware) oraz oprogramowaniem (software) uruchamianym na tym komputerze.

Bez systemu operacyjnego nie można uruchomić żadnego programu lub aplikacji.

Zarządzanie komputerem przez system operacyjny polega na wykonywaniu przez niego następujących zadań:

  1. obsługa dialogu pomiędzy użytkownikiem i komputerem,
  2. nadzorowanie wymiany pomiędzy urządzeniami zewnętrznymi i jednostką centralną,
  3. organizowanie zapisu danych na dyskach,
  4. zarządzanie pamięcią operacyjną,
  5. uruchamianie programów użytkowych,
  6. sygnalizacja błędów i stanów awaryjnych.

 

Systemy operacyjne „porozumiewają się” z użytkownikiem za pomocą tzw. powłoki (ang. shell).

Jedne systemy np. UNIX, DOS mają powłokę wykorzystującą klawiaturę oraz w tryb znakowy monitora, zaś inne np. Windows 95/98, Windows NT, MacOS wykorzystują myszkę oraz tryb graficzny monitora. Obsługa systemów o powłoce graficznej wymaga opanowania techniki drag & drop - (przeciągnij i upuść). Jest to technika używania myszki w odniesieniu do ikon i okienek. Polega ona na "uchwyceniu" obiektu przez naciśnięcie przycisku myszki, przesunięciu go w inne miejsce (przy ciągle naciśniętym przycisku) i wreszcie "upuszczeniu" przez zwolnienie naciskanego przycisku.

Systemów o powłoce znakowej z chwilą gotowości do pracy wyświetlają na ekranie specjalny znak (ang. prompt) oznaczający, że system może przyjmować polecenia od użytkownika. Użytkownik wpisuje za pomocą klawiatury polecenie i naciska klawisz ENTER. System analizuje odebrane polecenie i jeśli jest poprawne to wykonuje je. Jeżeli w poleceniu jest błąd, to wyświetla na ekranie komunikat o błędzie i czeka na reakcję użytkownika.

Główne cechy komputera

  • zdolność do zapamiętywania dużej ilości danych (pamięć taśmowa, dyskowa, CD-ROM),
  • możliwość automatycznego wykonywania rozkazów (program komputerowy),
  • programowalność, czyli zdolność do zmiany sposobu działania programu (programowanie)
  • bardzo duża szybkość obliczeń (procesor może wykonać wiele milionów operacji matematycznych w czasie 1 sekundy),
  • możliwość prezentacji wyników w różnej formie (pliku, tabeli, wykresu, tekstu, wydruku, dźwięku, ciągu bitów).

Zastosowania informatyki

Wyróżnić możemy następujące dziedziny wykorzystania komputerów:

  • programowanie:
    • tworzenie kompilatorów np. Turbo-Pascal, C++,Visual Basic,
    • programowanie systemów operacyjnych np. Unix, DOS, Linux, Windows NT,
    • tworzenie języków zorientowanych problemowo np. Access, dBase, Delphi.
  • wspomaganie pracy biurowej (pakiety oprogramowania np. MS Office 97):
    • edytory tekstu, np.: MS WordPad, MS Word,
    • edytory graficzne, np.: MS Paint,
  • bazy danych (np. zarządzanie bazą kadrową firmy),
  • arkusze kalkulacyjne np. Lotus 1-2-3, Excel 97,
  • programy komunikacyjne np. Outlook Express, NetMeeting, Internet Explorer,
  • systemy Desktop Publishing np. MS-Publisher, Adobe Page Maker,
  • programy graficzne do obróbki obrazów np. CorelDraw, Corel PhotoPaint, PhotoShop,
  • programy edukacyjne:
    • do nauki,
    • do zabawy,
  • wspomaganie pracy twórczej człowieka (ang. Computer Aided Design) np. AutoCAD,
  • wspomaganie pracy wytwórczej człowieka (ang. Computer Aided Engineering).

Bit (b)

to najmniejsza, elementarna jednostka informacji, która przyjmuje jedną z dwóch wartości 0 lub 1.

Bajt (B)

to jednostka informacji składająca się z 8 bitów, np.: 00111010 (= 5810).

Kilobajt (KB)

to jednostka równa 1 024 bajtom (1KB = 210 B).

Megabajt (MB)

to jednostka równa 1 048 576 bajtom (1K*1K B = 220 B).

Gigabajt (GB)

to jednostka równa 1 073 741 824 bajtom (1K*1K*1K B = 230 B).

Pamięć

w informatyce określenie urządzeń używanych przez komputer do przechowywania danych. Wyróżnia się 3 rodzaje pamięci:

A)    ROM (tylko do odczytu), służy do przechowywania stałych elementów oprogramowania.

B)     RAM (do odczytu i zapisu), można w niej zapisywać i odczytywać informacje, wymaga stałego zasilania.

C)     pamięć masowa - dyski twarde, dyskietki, CD-ROM, streamery i inne, służąca do przechowywania dużych ilości danych.

Dwójkowy system liczbowy

(kod binarny, binary code, liczba binarna, binary number, binarny system liczbowy) pozycyjny system liczbowy, którego podstawą jest liczba 2 i w którym każdą liczbę można zapisać za pomocą zera i jedynki (cyframi binarnymi czyli bitami - są 0 i 1), np. liczba 1101 w systemie dwójkowym oznacza 13 w dziesiętnym systemie liczbowym, gdyż: 1*23 + 1*22 + 0*21 + 1*20 = 13; wynaleziony został przez niemieckiego uczonego żyjącego XVII w. Gottfrieda Wilhelma Leibniza; arytmetyka binarna jest podstawową we współczesnych komputerach, ponieważ dwie cyfry mogą być reprezentowane przez dwa stany elektryczne lub magnetyczne; przez przepływ lub brak przepływu prądu

Heksadecymalny system liczbowy

(system szesnastkowy, hexadecimal system) system przedstawiania liczb stosujący jako podstawową liczbę 16, w którym cyfry od 10 do 15 są reprezentowane literami od "A" do "F"; liczby heksadecymalne są zwykle poprzedzone tekstem "0x", na przykład 0x5D oznacza liczbę 93.

Plik

(ang. file) to podstawowa jednostka przechowywania informacji na nośniku danych. Użytkownik mimo że najczęściej widzi pliki jako pojedyncze zbiory, to w rzeczywistości wchodzące w ramy pojedynczego pliku dane mogą być rozproszone po dysku w różnych, nie sąsiadujących ze sobą miejscach - klastrach. Sposób ich uporządkowania zapisany jest jednak w tablicy alokacji plików (FAT) dzięki czemu użytkownik widzi pojedyncze pliki w katalogach jako jednolitą całość, co dotyczy również wszystkich dokonywanych na plikach operacji takich jak kopiowanie czy kasowanie. plikiem może być zarówno program komputerowy jak i dowolny dokument opracowany przez użytkownika w którymś z programów. Każdy plik musi mieć jakąś nazwę, przy czym w jednym folderze nigdy nie mogą się znajdować dwa pliki nazwane w ten sam sposób, identyczne mogą być jedynie ich atrybuty, wielkość oraz czas powstania lub modyfikacji. Poza tym w systemie MS-DOS nazwa pliku może się składać co najwyżej z ośmiu znaków i trzyliterowego rozszerzenia. W Windows nazwa pojedynczego pliku może posiadać już 255 znaków, plus trzy litery rozszerzenia, a same pliki reprezentowane są poprzez różne kolorowe ikony, które system przydziela plikom zależnie od ich rozszerzenia.

Katalog

Jest to logiczna jednostka pamięci dysku twardego, pomagająca użytkownikowi zorganizować swoje dane na komputerze. Każdy katalog może zawierać dalsze podkatalogi w których według określonej hierarchii gromadzone są pliki. Poza tym w danym katalogu nigdy nie mogą znajdować się dwa pliki lub dwa katalogi o identycznej nazwie.

Atrybut pliku

(ang. file attribute) jest specjalnym dodatkowym oznaczeniem plików, który ma za zadanie pomóc w jego sklasyfikowaniu i/lub zapobieżeniu dokonywania w nim zmian gdy są one niewskazane. W systemach Windows i MS DOS, które wykorzystują system plików typu FAT, istnieją cztery rodzaje atrybutów jakie może posiadać określony plik, są to: ukryty, tylko do odczytu, archiwalny i systemowy. Oprócz typu danego pliku, atrybut może określać również jego nazwę, właściciela, długość, datę i czas utworzenia, datę i czas ostatniej modyfikacji, położenia na dysku, prawa dostępu itp. Atrybuty pliku są przechowywane w tablicy otwartych plików.

Popularne typy plików

Pliki tekstowe: txt, doc, rtf, pdf

Pliki graficzne:            gif, jpg, bmp, tiff, png, wmf, psd, cdr, wi

Pliki muzycne:            wav, mid, mp3, cda

Pliki wideo:     avi, mpg, mov

Pliki skompresowane: zip, rar, ace, arj, tar

Pliki wykonywalne: exe, bat, com

Hierarchiczny system plików

określa drzewiastą metodę zorganizowania plików, gdzie z najwyższego poziomu, zwanego katalogiem głównym rozchodzą się kolejne podkatalogi, zawierające dalsze podkatalogi które w sumie tworzą tzw. drzewo katalogów.

FAT

(ang. File Allocation Table), tablica rozmieszczenia plików to struktura w której system operacyjny przechowuje informacje o położeniu plików na dysku, a konkretnie na jego partycji. System FAT stosowany jest głównie w DOSie i ma stosunkowo małe możliwości konfiguracyjne mimo wprowadzania jego rozbudowanych wersji takich jak VFAT - umożliwiający stosowanie długich nazw plików, czy FAT 32 który w lepszym stopniu pozwala wykorzystywać miejsce na dyskach.

FAT 32

 

to tablica alokacji plików jaka używana jest w M. Windows 95 OSR 2 (Service Release 2) i Windows 98. FAT 32 dzięki udostępnieniu 32-bitowej klastrowej metody adresowania, eliminuje występujące w FAT 16 ograniczenie pojemności dysku. FAT 32 dopuszcza używanie dysków o maksymalnej pojemności 2 terabajtów (TB). Poza tym dzięki, dzięki zastosowaniu klastrów o rozmiarze 4 KB jako najmniejszej jednostki alokacji, miejsce na dysku jest wykorzystywane bardziej ekonomicznie niż w FAT 16.



Dodaj komentarz






Dodaj

Komentarze

jan, Dodany: 11.02.2023, 19:57
dzieki

© 2013-2024 PRV.pl
Strona została stworzona kreatorem stron w serwisie PRV.pl